Oostkerk

De Rijckere-orgel

Toen de bouw van de imposante Oostkerk na 20 jaar gereed was (1667), waren de economische omstandigheden van Middelburg inmiddels sterk verslechterd. Er was derhalve geen geld meer voor een orgel. Pas in 1779 kon hiervoor opdracht worden gegeven. De Vlaamse gebroeders De Rijckere leverden het orgel op in 1782. Het werd echter direct afgekeurd. De windlade van het rugpositief was onbruikbaar, registers waren slecht geïntoneerd en de winddruk bleek lager dan was bepaald. Joachim Reichner uit Den Haag werd verzocht het instrument te verbeteren. Hij vervaardigde voor het rugpositief een nieuwe windlade, nieuwe balgen, enkele nieuwe registers en een nieuw pedaal. In 1783 voltooiden de Middelburgse stadsorgelmaker, Johannes  van Overbeek, zijn zoon en Reichner jr. het orgel. Daarbij werd een enkele kleine wijziging in de dispositie doorgevoerd. Zo werd de Fagot 16’ van het hoofdwerk verwijderd en werd een Holpijp 8’ toegevoegd. 

In de periode 1804-1930 werd het instrument meer en meer ontluisterd. Bij een inventarisatie in 1964 bleek dat van de oorspronkelijke 37 stemmen er 12 (deels) waren vervangen en onder andere de mixturen en de dubbelkoren van de prestanten in het aantal pijpen waren gereduceerd.  

Tussen 1970 en 1974 is het orgel door de firma Leeflang grondig gerestaureerd, waarbij de oorspronkelijke toestand uit 1783 het uitgangspunt vormde. In 1989 volgden nog aanvullende werkzaamheden door Leeflang, waarbij ook de kas en de preekstoel weer in de oorspronkelijke kleurstellingen  zijn gebracht. 

In muzikaal opzicht is het orgel van de Oostkerk uniek. Het is een instrument met een Hollands karakter in de draagkracht en de helderheid van de prestanten, terwijl de fluiten en tongwerken een duidelijk Vlaams karakter hebben.